عکاسی خلاقانه و تکنیکهای خطای دید

حتماً بارها عکس هایی را دیده اید که به قول خودمان با عقل جور در نمی‌آیند. بیشتر این عکس‌ها به خطای دید معروف شده اند. شاید حتی خودتان به صورت اتفاقی چنین عکس‌هایی گرفته باشید. اما اگر زمانی بخواهید یک عکس خوب خطای دید بگیرید باید چه کنید؟ در این مطلب چند نکته کاربردی را در مورد این سبک عکاسی بسیار جذاب با شما در میان خواهم گذاشت.

یک: همیشه نباید تصویر را عمودی دید!

قسمت عمده ای از خطای دید ما بر اساس اصل مهم یادگیری بصری شکل میگیرد. این اصل به این معناست که ما تصاویری که از طریق چشم میبینیم بر اساس یادگیری های قبلی تحلیل میکنیم. برای مثال وقتی ما همیشه دنیا را به شکل عمودی و همه چیز را به زمین متصل شده دیدیم، این یک اصل تحلیل دیداری برای ما است. پس وقتی حالتی غیر از این رخ بده غیرقابل باور به نظر میرسد. اولین موضوع در گرفتن عکس های خلاقانه و بکارگیری تکنیک های خطای دید در عکاسی تمرین دیدن از زوایای متفاوت است. یعنی تغییر عادت های قبلی در دیدن، تنها به صورت عمودی. بنابراین لازم نیست حتما به حالتی نگاه کنیم که جاذبه به سمت پایین باشد.

برای مثال در این عکسها، عکاس با چرخاندن عکس موفق شده یکی از عادت های ما برای دیدن را تغییر بدهد. اما همین کافی نیست چرا که مغز ما به راحتی چرخش تصویر را تحلیل و زاویه رو اصلاح میکند. بنابراین باید در کنار چرخش کادر کاری کنیم تا مغز بیننده به راحتی موفق به تحلیل صحیح چرخش عکس نشود. یک راه بسیار موثر بازی با یادگیری قبلی ما از جاذبه زمین است. پیشفرض ذهن ما جاذبه را به یک سمت درک میکنه. پس با داشتن آیتم هایی با جاذبه های متفاوت کار برای تحلیل کمی دشوار خواهد شد.

نتیجه نکته اول: چرخش دوربین (کادر) + بازی با جاذبه برای آیتم های مختلف عکس = فریب بیننده

دو: همه‌ی سوژه ها در یک صفحه!

چشم ما در ویژگی های زیادی مشابه دوربینهای عکاسی عمل میکند. وقتی در مورد عکاسی و یا دیدن به تنهایی صحبت می‌کنیم، بیشتر در حال تمرکز بر روی ویژگی های فیزیکی یا اپتیکی هستیم. یکی از خصوصیات خاص دید ما که دوربین های عکاسی نیز بر اساس آن طراحی شده تا تصویری شبیه به دید ما داشته باشند، پرسپکتیو نام داره.

پرسپکتیو (در فارسی به آن ژرفنمایی نیز میگوییم) واقعیتی است که بر اساس آن هر جسمی که از ما دورتر میشود، کوچک تر نیز دیده میشود. شناخت همین نکته ساده دست‌مایه بسیاری از عکس های خلاقانه است. به نحوی که امکان ارتباط سوژه ها با فاصله های مختلف در عکس به جایگاه دوربین بستگی پیدا میکند نه به دور بودن آنها.

در محلی که هستید نگاهی به اطراف بیاندازید، سعی کنید بدون جابجا شدن جسمی که در فاصله پنج متری شماست را در دست بگیرید. غیر ممکن نیست! تنها کاری که باید انجام بدهید بستن یکی از چشمهاتان است. با این کار شما شبیه یک دوربین نگاه کردید و فاصله را در تصویری که می‌بینید بین جسم و دستتان از بین بردید. حالا میتوانید این تمرین را با دوربین موبایل انجام بدهید.

نتیجه نکته دوم: همه سوژه ها در صحنه با هر فاصله ای از دوربین، از نظر دورببن در یک صفحه قرار میگیرند. بنابراین به راحتی میشود بین آنها ارتباط برقرار کرد.

سه: دوربین عکاسی قدیمی بهترین ابزار!

باید بدانیم که مهم ترین موضوع در عکاسی، داشتن ایده است. اما داشتن دوربین مناسب برای ثبت بهترین تصویر خیلیدر اجرای ایده نقش مهمی ایفا میکند. برای هر یک از تکنیک هایی که گفتم نوع خاصی از دوربین های عکاسی مناسب است.

برای عکاسی با تکنیک حذف پرسپکتیو و قراردادن سوژه‌ها کنار هم، نیاز به دوربینی داریم که بزرگترین منطقه فوکوس یا فاصله ثبت تصویر را داشته باشد. این جمله یعنی یک دوربین قدیمی موبایل که امکان تنظیم فوکوس ندارد حتی بهترین گزینه است. چرا که در تصویر ثبت شده با آن تفاوتی در تار بودن سوژه در فاصله یک متری و ده متری وجود ندارد. به زبان فنی تر در هنگام عکاسی در وضعیت قابل تنظیم F را باید به حداکثر برسانیم.

در بعضی موارد نیاز به دوربین های خاصی وجود دارد که امکان تنظیم دستی فوکوس را داشته باشند. مانند زمانی که شما نیاز دارید یک سوژه را با تصویر محو شده سوژه‌ی دیگری در فاصله متفاوت کنار یکدیگر قرار دهید. مانند عکس زیر.

نتیجه نکته سوم: از ابزارهایی که داری بهترین استفاده بکن. خصوصیات آنها را بشناس و ببین برای چه نوع از عکاسی بهتر هستند.

چهار: زاویه دید دوربین نسبت به سوژه‌ها

یکی از مهم ترین نکات در عکاسی خطای دید انتخاب زاویه دید دوربین است. طبق عکس بالا سه روش تنظیم ارتفاع دوربین وجود دارد.

دید پرنده: این روش در گرفتن عکس های تکنیک خطای دید کمتر استفاده می‌شود.

دید مستقیم: این روش در استفاده از از تکنیک های پرسپکتیو، جایگزینی، استفاده از رنگ‌ها و چرخش دوربین کاربرد دارد. (مثل عکس پسر بچه)

دید کرم: این روش در استفاده از تکنیک پرسپکتیو، تغییر ابعاد سوژه ها و چرخش دوربین کاربرد دارد. (مثل عکس عروسک و ماشین)

بعد از گذشت یک هفته از انتشار این مطلب نزدیک به پنجاه عکس خطای دید از دوستان دنبال کننده کانال هایم در شبکه های اجتماعی به دستم رسید. این عکس های را میتوانید در پست ۵۰ عکس خطای دید ایرانی ببینید.

پیشنهاد میکنم مطلب ۳۰ لوگوی الهام بخش که از تکنیک های خطای دید استفاده کرده اند را بخوانی